چرا چای خارجی دم می‌کنیم؟

احسان خدادوست: مطلب جالبی است و درست‌ترین قسمتش همان که دل و زبان‌مان یکی نیست. چای بومی ایران نبود و از هندوستان به ایران آمد. حال ما می‌گوییم چای ما از هند بهتر است. دوم می‌گوییم نیاز کشور به مصرف چای اقلاً 100 هزار تن است، بعد واردات قانونی 55 هزار تن است. سوم می‌گوییم چای ایرانی به فروش نمی‌رود و برایش توجیه می‌تراشیم که لابد ذائقه برگشته یا چای ایرانی چون دیر دم می‌کشد و ...، درحالی که اولاً تولید چای ایرانی کفاف نیاز داخلی را نمی‌دهد و ما ناگزیر از واردات هستیم؛ اما مرتب به آن واردات قانونی هم سنگ می‌زنیم که سمی است. اگر سمی است، چرا می‌آوریم؟ کشور هندوستان اصلی‌ترین خریدار چایش روسیه است. تا حالا روسیه نفهمیده چای هند سمی است؟ ثانیاً الآن چای ایرانی مشکلی ندارد. بخشی از آن در داخل به فروش می‌رود و بخش دیگر و البته زیادترش صادر می‌شود. مشکل کجاست؟ یعنی شما می‌خواهید آن‌چه به خارج می‌رود، در داخل مصرف شود؟ خوب این که محال است! چون اگر می‌شد، به فروش می‌رفت. تازه مهم این است که به فروش می‌رود؛ حالا هر جایی که شد. مشکل اصلی صنعت چای ایران، پایین بودن سهم کشاورزان از فروش چای خشک مطابق عرف جهانی است. به عنوان مثال، چای خشکی که 35000 تومان به فروش می‌رود، قیمت یک کیلو برگ سبزش می‌شود 4500 تومان؛ درحالی که کارخانه دار با شرایط موجود 1100 تومان و دولت در نهایت 2729 تومان می‌دهد. یعنی دولت رضایت داده 2300 تومان از سهم کشاورز به جیب کارخانه دار برود تا ناز نکند و کارخانه را باز نگه دارد. درحالی که اگر سهم رعایت شود، چایکار به درآمد خوبی برای احياء و نگهداری باغ دست پیدا می‌کند. اکثر کارخانه داران پیکان مدل 47 خود را به سه پرادو تبدیل کرده‌اند، باز دولت نازشان را می‌کشد. شما به عنوان شهروند تا کنون چه کالایی را با 60 درصد تخفیف خریده‌اید که دولت برگ سبز چای را به کارخانه داران 60 درصد تخفیف می‌دهد؟! قیمت تمام شده چای ایران در بالاترین حالت کیلویی 9000 تومان است؛ چطور نمی‌تواند با چای 40 و 5 هزار تومانی خارجی رقابت کند؟! بسته‌بندی‌اش اشکال دارد، خوب درستش کنند. تبلیغ نمی‌شود، خرج کنند؛ از همان 60 درصدی که باید بدهند و نمی‌دهند، خرج کنند. کارخانه داران چای مصرف کنندگان را هالو فرض کرده‌اند. چطور انتظار دارند چای در بسته‌بندی سلفونی جای بسته‌بندی شکیل و فلزی را بگیرد. ضمناً این‌که می‌گویند چای ایران به ذائقه نمی‌خورد و دیر دم می‌کشد، یک قصه فریبنده است. چای ما از هند آمده، پس همان خصوصیات را دارد؛ البته با تفاوت‌هایی به لحاظ اقلیم و آب و هوا. نه به چای خارجی تهمت بی‌کیفیتی بزنیم، نه از چیزی که در چای ما وجود ندارد، دفاع کنیم.