كدخبر: ۷۸۹
تاريخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۸۷ - ۱۰:۲۳
ارسال به دوستان
نسخه چاپيیاد پایدار اردشیر محصص
جمعی از دوستان
اردشیر محصص، چهره درخشان فرهنگ و هنر ایران معاصر درگذشت. محصص در جهان طراحی و طرح‌پردازی، نامی شناخته شده بود و منتقدان و صاحب‌نظران، او را از طراحان بزرگ معاصر به‌شمار می‌آوردند.
با نام او بود که هنر طرح‌پردازی ایران معاصر در صفحات روزنامه‌ها و ماهنامه‌ها و هفته‌نامه‌های پراعتبار جهان راه یافت. در طی سالیان، آثار او ـ چه به هنگام نمایش در نمایشگاه‌ها و چه به صورت طبع و نشر در آلبوم‌ها و کتاب‌ها ـ تحسین و ستایش همگان را برمی‌انگیخت. چندین و چند بار جایزه‌ها و امتیازات هنری پرافتخار بین‌المللی به محصص تعلق گرفته بود.
با قلم او بود که طراحی جدید جهان در ایران راه یافت و از اقبال و تحسین روزافزونی برخوردار شد. هنر محصص در بستر تلاقی سنت‌های طراحی و تصویری ایرانی (از نقش‌های سفالینه‌ها و مجلس‌های مینیاتور گرفته تا تصاویر کتاب‌های چاپ سنگی) و دستاوردهای هنر گرافیک جهان امروز گسترش می‌یابد و بارور می‌شود؛ هنری بیگانه با رونویسی و تقلید کور امروزین، ایرانی و جهانی.
در سال‌های دراز دوری از دیار و زندگی در این‌سو، اردشیر، فروتن و استوار و خستگی‌ناپدیر، هرگز و هیچ‌گاه، حتی در اوج رنج تن و رنجوری جان، قلم از کف نگذاشت و همواره و همچنان افسانه و افسون دنیا و دنیاهایی را بر صفحه کاغذ و پارچه تصویر کرد. محصول کار او ـ چه از نظر حجم و میزان و چه از نظر تنوع و گوناگونی در سبک و موضوع ـ چشمگیر و شگفتی‌آفرین است؛ هم رنگ و روغن و هم سیاه قلم، هم طرح و طراحی و هم نقش و نقاشی. دلقک‌های سیرک، حاجی فیروزها، تیرباران شده‌ها، نفرین‌شدگان، زنان در حجاب، میرزا رضا در زنجیر، مصدق در محکمه نظامی و بالاخره کوره‌های آدم‌سوزی و "هولوکاست." و بعد هم تصویرپردازی کتاب‌ها: از کتاب کلثوم ننه تا وغ وغ ساهاب.
طنز تلخ اردشیر، چهره کریه حافظان نظم و پاسداران خشک‌اندیشی را نمایان می‌کرد، پرده از دروغ و فریب و زور و تزویر برمی‌گرفت و لبخند بر لب و شادی در دل می‌نشاند و همدلی می‌انگیخت. او خود زمانی گفته بود: "کاریکاتور، هنر رپورتاژ است، یک وقایع‌نگاری. من آن‌چه را می‌بینم می‌کشم. به نظر من، کاریکاتورها اسناد یک عصراند."
محصص، تصویرگر دوران ما بود. خاموش و بی‌اعتنا و بی‌خیال از کنار تلاطم و هیاهوی زمانه نگذشت و این چنین بود که هر آن‌جا که می‌بایست و می‌شایست، خط‌ها و نقش‌ها و رنگ‌های قلم او فریاد خشم برآوردند و آوای هم‌دردی سرودند. با زمان و در زمان خود زیست. محصص روشنگری، روشن‌بینی، روشنی و روشنایی بود. هنرمندی از دودمان عادلان و بیداردلان و ترقی‌خواهان و نوآوران. با تقوی و در اخلاق زیست.
دوست آرام ما دیگر دنیا را نقش نمی‌زند و ما دیگر در نقش‌های او، گذشته و اکنون، شادی و اندوه، خشم و خروش خود را نمی‌یابیم. اردشیر، اردشیرِ دنیای ما بود. یادش بیدار و پایدار.
یرواند آبراهامیان ـ شجاع آذری ـ داریوش آشوری ـ آذر اشرف ـ احمد اشرف ـ رحیم اصغرزاده ـ صدرالدین الهی ـ رضا براهنی ـ سهراب بهداد ـ ناصر پاکدامن ـ ایرج پزشکزاد ـ شهرنوش پارسی‌پور ـ عباس توفیق ـ علی‌اصغر حاج سیدجوادی ـ حسن حسام ـ ناهید حقیقت ـ منصور خاکسار ـ نسیم خاکسار ـ هادی خرسندی ـ علی خوانساری ـ محمدرضا خوبروی پاک ـ پیر خوبیار ـ اسماعیل خوئی ـ زهره خیام ـ رضا دقتی ـ بهرام رحمانی ـ ناصر رحمانی‌نژاد ـ رامین روحانی ـ مجید روشنگر ـ سعید رهنما ـ ناصر زراعتی ـ اکبر سردوزامی ـ آنا عنایت ـ محمود عنایت ـ منصور فرهنگ ـ شهرام قنبری ـ فرهاد کاظمی ـ احمد کریمی حکاک ـ هوشنگ کشاورز صدر ـ مریم متین دفتری ـ هدایت متین دفتری ـ مهشاد محیط ـ توفیق مردانی ـ رضا مرزبان ـ ناهید مظفری ـ بهروز معظمی ـ ژیلا معظمی ـ هایده مغیثی ـ بهمن مقصودلو ـ ابراهیم مکی ـ شهریار مندنی‌پور ـ ناصر مهاجر ـ باقر مؤمنی ـ مرتضی میرآفتابی ـ شیدا نبوی ـ فیروز نجومی ـ نیکزاد نجومی ـ علی ندیمی ـ شیرین نشاط ـ مجید نفیسی ـ پرتو نوری علاء ـ بهمن نیرومند ـ حورا یاوری ـ محسن یلفانی.
با نام او بود که هنر طرح‌پردازی ایران معاصر در صفحات روزنامه‌ها و ماهنامه‌ها و هفته‌نامه‌های پراعتبار جهان راه یافت. در طی سالیان، آثار او ـ چه به هنگام نمایش در نمایشگاه‌ها و چه به صورت طبع و نشر در آلبوم‌ها و کتاب‌ها ـ تحسین و ستایش همگان را برمی‌انگیخت. چندین و چند بار جایزه‌ها و امتیازات هنری پرافتخار بین‌المللی به محصص تعلق گرفته بود.
با قلم او بود که طراحی جدید جهان در ایران راه یافت و از اقبال و تحسین روزافزونی برخوردار شد. هنر محصص در بستر تلاقی سنت‌های طراحی و تصویری ایرانی (از نقش‌های سفالینه‌ها و مجلس‌های مینیاتور گرفته تا تصاویر کتاب‌های چاپ سنگی) و دستاوردهای هنر گرافیک جهان امروز گسترش می‌یابد و بارور می‌شود؛ هنری بیگانه با رونویسی و تقلید کور امروزین، ایرانی و جهانی.
در سال‌های دراز دوری از دیار و زندگی در این‌سو، اردشیر، فروتن و استوار و خستگی‌ناپدیر، هرگز و هیچ‌گاه، حتی در اوج رنج تن و رنجوری جان، قلم از کف نگذاشت و همواره و همچنان افسانه و افسون دنیا و دنیاهایی را بر صفحه کاغذ و پارچه تصویر کرد. محصول کار او ـ چه از نظر حجم و میزان و چه از نظر تنوع و گوناگونی در سبک و موضوع ـ چشمگیر و شگفتی‌آفرین است؛ هم رنگ و روغن و هم سیاه قلم، هم طرح و طراحی و هم نقش و نقاشی. دلقک‌های سیرک، حاجی فیروزها، تیرباران شده‌ها، نفرین‌شدگان، زنان در حجاب، میرزا رضا در زنجیر، مصدق در محکمه نظامی و بالاخره کوره‌های آدم‌سوزی و "هولوکاست." و بعد هم تصویرپردازی کتاب‌ها: از کتاب کلثوم ننه تا وغ وغ ساهاب.
طنز تلخ اردشیر، چهره کریه حافظان نظم و پاسداران خشک‌اندیشی را نمایان می‌کرد، پرده از دروغ و فریب و زور و تزویر برمی‌گرفت و لبخند بر لب و شادی در دل می‌نشاند و همدلی می‌انگیخت. او خود زمانی گفته بود: "کاریکاتور، هنر رپورتاژ است، یک وقایع‌نگاری. من آن‌چه را می‌بینم می‌کشم. به نظر من، کاریکاتورها اسناد یک عصراند."
محصص، تصویرگر دوران ما بود. خاموش و بی‌اعتنا و بی‌خیال از کنار تلاطم و هیاهوی زمانه نگذشت و این چنین بود که هر آن‌جا که می‌بایست و می‌شایست، خط‌ها و نقش‌ها و رنگ‌های قلم او فریاد خشم برآوردند و آوای هم‌دردی سرودند. با زمان و در زمان خود زیست. محصص روشنگری، روشن‌بینی، روشنی و روشنایی بود. هنرمندی از دودمان عادلان و بیداردلان و ترقی‌خواهان و نوآوران. با تقوی و در اخلاق زیست.
دوست آرام ما دیگر دنیا را نقش نمی‌زند و ما دیگر در نقش‌های او، گذشته و اکنون، شادی و اندوه، خشم و خروش خود را نمی‌یابیم. اردشیر، اردشیرِ دنیای ما بود. یادش بیدار و پایدار.
یرواند آبراهامیان ـ شجاع آذری ـ داریوش آشوری ـ آذر اشرف ـ احمد اشرف ـ رحیم اصغرزاده ـ صدرالدین الهی ـ رضا براهنی ـ سهراب بهداد ـ ناصر پاکدامن ـ ایرج پزشکزاد ـ شهرنوش پارسی‌پور ـ عباس توفیق ـ علی‌اصغر حاج سیدجوادی ـ حسن حسام ـ ناهید حقیقت ـ منصور خاکسار ـ نسیم خاکسار ـ هادی خرسندی ـ علی خوانساری ـ محمدرضا خوبروی پاک ـ پیر خوبیار ـ اسماعیل خوئی ـ زهره خیام ـ رضا دقتی ـ بهرام رحمانی ـ ناصر رحمانی‌نژاد ـ رامین روحانی ـ مجید روشنگر ـ سعید رهنما ـ ناصر زراعتی ـ اکبر سردوزامی ـ آنا عنایت ـ محمود عنایت ـ منصور فرهنگ ـ شهرام قنبری ـ فرهاد کاظمی ـ احمد کریمی حکاک ـ هوشنگ کشاورز صدر ـ مریم متین دفتری ـ هدایت متین دفتری ـ مهشاد محیط ـ توفیق مردانی ـ رضا مرزبان ـ ناهید مظفری ـ بهروز معظمی ـ ژیلا معظمی ـ هایده مغیثی ـ بهمن مقصودلو ـ ابراهیم مکی ـ شهریار مندنی‌پور ـ ناصر مهاجر ـ باقر مؤمنی ـ مرتضی میرآفتابی ـ شیدا نبوی ـ فیروز نجومی ـ نیکزاد نجومی ـ علی ندیمی ـ شیرین نشاط ـ مجید نفیسی ـ پرتو نوری علاء ـ بهمن نیرومند ـ حورا یاوری ـ محسن یلفانی.